პატრიკ ნესი – ახალი მსოფლიო

თარგმანი: ლაშა გველესიანი

 

— აი ისიც, — ამბობს დედაჩემი. იმას გულისხმობს, რომ წერტილი, რომელსაც უკვე რამდენიმე კვირაა ვუახლოვდებით, ის წერტილი, რომელიც ნელ-ნელა იზრდებოდა და მერე მის გარშემო მბრუნავი ორი უფრო მომცრო წერტილიც გამოჩნდა, ახლა კიდევ უფრო გაიზარდა, წერტილიდან დისკოდ იქცა, მზის შუქს ირეკლავს და აი უკვე ოკეანეების სილურჯესაც ვხედავ, ტყეების სიმწვანესაც, პოლარული ქუდების სითეთრესაც — ფერად წრეს უკუნ ბნელ ფონზე.
ჩვენს ახალ სახლს, რომლისკენაც იმ დროიდან მოვეშურებით, როცა ჯერ დაბადებულიც არ ვიყავი.
ჩვენ ვართ პირველი ადამიანები, რომლებმაც იგი საკუთარი თვალით დაინახეს — არა ტელესკოპში, არა კომპიუტერულ გამოთვლებში და არც ბრედლი ტენჩის ხატვის გაკვეთილებზე შესრულებული ჩემი საკუთარი ნახატების სახით, არამედ როგორც ერთი ციცქნა გამოსახულება ხომალდის მინის ეკრანზე.
ვხედავთ. საკუთარი თვალით ვხედავთ.
— ახალი მსოფლიო, — ამბობს მამაჩემი და მხარზე ხელს მადებს. — როგორ ფიქრობ, იქ რა დაგვხვდება?
გულხელდაკრეფილი, განზე გავიწიე.
— ვიოლა, — მეუბნება.
— უკვე ნანახი მაქვს, — ვამბობ და კაბინიდან გავდივარ. — მშვენიერია. ვაშა. ერთი სული მაქვს, როდის ჩავაღწევთ.
— ვიოლა, — მკაცრად მომაძახა დედაჩემმა, როცა კაბინის კარი გამოვიჯახუნე. ღრიჭოებიანი კარია, ასე რომ, ძალიანაც ვერ გამოიჯახუნებ. ჩემს პატარა საძინებელში შევდივარ და, როგორც კი ჩემი საკუთარი კარი მართლა გამოვიჯახუნე, ვიღაც მიკაკუნებს.
— ვიოლა, — მესმის გარედან მამაჩემის ხმა.
— დავიღალე, — ვამბობ. — უნდა დავიძინო.
— დღის პირველი საათია.
არაფერს ვეუბნები.
— ოთხ საათში ორბიტაზე შევალთ, — ამბობს მშვიდი ხმით, თითქოს არც იმჩნევს ჩემს საქციელს. — ორ საათში შენს საქმეს უნდა შეუდგე.
— მახსოვს ჩემი მოვალეობები, — ვამბობ, მაგრამ კარს არ ვაღებ.
ცოტა ხანი სიჩუმეა.
— ყველაფერი კარგად იქნება, ვიოლა, — მეუბნება კიდევ უფრო ალერსიანად. — აი ნახავ.
— რა იცი? — ვეკითხები. — პლანეტაზე არასოდეს გიცხოვრია.
— კი, — ამბობს და ხმაზე მხიარულებას ვატყობ, — მაგრამ იმედიანად ვარ.
ჰო, აი ისიც. ეგ სიტყვა უკვე ყელში ამომივიდა.

***

— მოკლედ, ჩვენ ვიქნებით, — თქვა მამაჩემმა იმ დღეს, როცა ახალი ამბავი მახარეს. კი უნდოდა სერიოზული სახის მიღება, მაგრამ მივხვდი, რომ ეღიმებოდა. ვსადილობდით და მაგიდის ქვეშ ფეხს ათამაშებდა.
— ჩვენ ვიქნებით? ვინ ვიქნებით? — ვკითხე, თუმცა კი ვხვდებოდი.
— სადაზვერვო რაზმად აგვარჩიეს, — თქვა დედაჩემმა. — ჩვენ გავფრინდებით.
— 91 დღეში უნდა გავემგზავროთ, — თქვა მამაჩემმა.
ჩემს თეფშს დავხედე და უცებ ვიგრძენი, რომ ზედ უამრავი საჭმელი მიდევს, რომელსაც ვერ შევჭამ.
— მეგონა, სტეფ ტეილორის მშობლებს აარჩევდნენ.
მამაჩემმა სიცილი შეიკავა. სტეფ ტეილორის მამა ისეთი ცუდი პილოტი იყო, რომ კონვოის ერთი ხომალდიდან მეორეზე ვერ გადაფრენილა ჯერ ისე, რომ შატლი არ დაელეწა.
— შვილო, ჩვენ გავფრინდებით, — მითხრა დედაჩემმა, რომელიც პილოტია, რომელიც ისე კარგად მართავს ხომალდს, რომ სტეფ ტეილორის მამა ვერც შეედრება. და, რა თქმა უნდა, მაგიტომაც აგვარჩიეს. — ხომ გახსოვს, უკვე გვისაუბრია ამაზე. მგონი, გიხაროდა.
ეს სიმართლეა. მიხაროდა, როცა პირველად მითხრეს, ჩვენი კანდიდატურა უნდა წამოვაყენოთო. კიდევ უფრო ის გამიხარდა, როცა სტეფ ტეილორმა ტრაბახი დაიწყო, ცხადია, მამაჩემს აარჩევენო.
ძალიან მნიშვნელოვანი ამოცანა იყო. ახალმოსახლეები და მეთვალყურე ოჯახები კონვოიზე უნდა დაგვეტოვებინა და პატარა სადაზვერვო ხოლმადით კოსმოსის შავ სიცარიელეში გავჭრილიყავით. პლანეტამდე კიდევ თორმეტი თვის სავალი გვაშორებს. ჩვენ იქ ხუთ თვეში უნდა ჩავაღწიოთ და შვიდი თვე დავყოთ. არა მარტო ჩემს მშობლებს, მეც მომიწევს მუშაობა: ხუთი დიდი ხომალდისთვის საუკეთესო დასაჯდომი ადგილის მოძებნა და ნიადაგის მომზადება.
მაგრამ მე ბევრად უფრო ის მიხაროდა, რომ ეს შეიძლება ჩვენც ვყოფილიყავით. და, რაგინდ გასაკვირი იყოს, სულაც არ გამიხარდა, რომ მართლაც ჩვენ აგვარჩიეს.
— დამატებით იმეცადინებ, — მითხრა დედამ. — ბევრად მეტ რამეს ისწავლი. შენც ხომ ეგ გინდოდა?
— ვიოლა, ეს დიდი პატივია, — თქვა მამაჩემმა. — პირველები ვნახავთ ჩვენს ახალ სახლს.
— თუ პირველი ახალმოსახლეები ჯერ კიდევ იქ არ არიან, — ვთქვი.
ერთმანეთს გადახედეს.
— ეს ყველაფერი არ გახარებს, ვიოლა? — მკითხა დედაჩემმა სერიოზული სახით.
— ვთქვათ, არ მახარებს. აღარ წახვალთ თუ რა? — ვკითხე.
ისევ გადახედეს ერთმანეთს.
ყველაფერი გასაგები იყო.

***

— ორბიტაზე შესვლამდე ოცდაათი წუთია, — ამბობს დედაჩემი, როცა კაბინაში ვბრუნდები. დედაჩემი იქ მარტოა. მამაჩემი, ეტყობა, უკვე სამანქანო განყოფილებაში ჩავიდა და ძრავებს ამზადებს. დედაჩემმა თავის ეკრანებზე ჩემს ანარეკლს ახედა. — აი, ისიც შემოგვიერთდა.
— ჩემს გასაკეთებელს გავაკეთებ, — ვამბობ და დედაჩემისკენ ზურგით ვჯდები. კი, მეც მაქვს აქ საქმე, რომელსაც კონვოის ხომალდზედაც ვსწავლობდი და, რაც აქ ვარ, ის ხუთი თვეც სულ ვმეცადინეობდი. დედაჩემი ორბიტაზე გაგვიყვანს, მამაჩემი ძრავებს მოამზადებს პლანეტის ატმოსფეროში გადასაადგილებლად, მე კი სავარაუდო დასაჯდომ ადგილებს შევარჩევ.
— სანამ იბუტებოდი, რაღაც ახალი აღმოვაჩინეთ, — ამბობს დედაჩემი.
— არ ვიბუტებოდი…
— შეხედე, — მეუბნება და ეკრანზე გაადიდა ჩრდილოეთით მდებარე ორი კონტინენტიდან შედარებით უფრო მოზრდილის გამოსახულება.
— ეს რა არის?
პლანეტის ბნელ მხარეზე, აღმოსავლეთით, ოკეანისკენ მიედინება მდინარე. ამ მანძილზე, ხომალდის სკანერების დახმარებითაც კი, კარგად ვერ ვარჩევთ, მაგრამ მდინარის აღმა მოტიტვლებული სივრცეა, ალბათ, ხეობა, სადაც ტყე ცოტა მეჩხერდება და რაღაც შუქებივით მოჩანს.
— მანდ რა, ხალხია? — ვიკითხე.
იმ პირველი ახალმოსახლეების ამბავს ლეგენდასავით გვიყვებოდნენ. არც ჩემს ცხოვრებაში, არც ჩემს დაბადებამდე არ დაგვკავშირებიან, ამიტომ ყოველთვის მიგვაჩნდა, რომ პლანეტამდე ვერ ჩააღწიეს. ძველი მსოფლიოდან ახალ მსოფლიომდე გრძელი, გრძელი გზაა, რამდენიმე ათეული წელი უნდა იმგზავრო, ასე რომ, როცა ჩვენი კონვოი შეუდგა მაგ გზას, ისინიც ჯერ კიდევ გზაში იყვნენ. თუმცა მათგან არაფერი გვსმენია. ყველაზე შორს გაშვებულმა კოსმოსურმა ზონდებმაც კი მხოლოდ დიდი მანძილიდან მოჰკრა თვალი მათს ხომალდებს. მერე, როცა წესით უკვე უნდა დაშვებულიყვნენ პლანეტაზე, ანუ ჯერ კიდევ ჩემს დაბადებამდე, იმედი ჰქონდათ, რომ პლანეტას მივუახლოვდებოდით და მათთან დაკავშირებას შევძლებდით, შევატყობინებდით, რომ მოვდივართ, ვკითხავდით, რა ვითარებაა, რა გველის.
მაგრამ ან არავინ გვისმენდა, ან იქ არც არავინ იყო. ყველას სწორედ ეს მეორე ვარიანტი ადარდებდა.
თუ ვერ ჩააღწიეს, ჩვენ რა შანსი გვაქვს?
მამაჩემი ამბობს, რომ ისინი იდეალისტი ახალმოსახლეები იყვნენ, ძველი მსოფლიო იმისთვის მიატოვეს, რომ უფრო მარტივი, დაბალტექნოლოგიური, სოფლის მეურნეობაზე დაფუძნებული ცხოვრება დაეწყოთ, რელიგიითა და ეგეთი რაღაცებით. რაც დიდ სისულელედ მიმაჩნია და, როგორც ჩანს, პრაქტიკაშიც არ გაამართლა. მაგრამ იმ დროისთვის, როცა მათ მოუვიდათ ის, რაც მოუვიდათ, უკვე ისე შორს შევიჭერით კოსმოსში, რომ უკან ვეღარ დავბრუნდებოდით. უბრალოდ, უნდა გვევლო იმავე კურსით იმავე ადგილისკენ, სადაც, უდავოდ, იგივე ბედი გველოდა.
— მანამდე როგორ ვერ შევამჩნიეთ? — ვთქვი და ეკრანისკენ უფრო ახლოს დავიხარე.
— რაიმე ხელშესახებ ენერგეტიკულ კვალს ვერ ვხედავ, — ამბობს დედაჩემი. — თუ ენერგიის რაიმე წყარო აქვთ, ნამდვილად არ უნდა იყოს დიდი რეაქტორი. არადა ეგ უფრო მოსალოდნელი იქნებოდა.
— მანდ მდინარეა, — ვამბობ. — იქნებ ჰიდროელექტრული წყაროა.
— ან იქნებ არც არაფერია, — ამბობს ჩუმად დედაჩემი. — დანამდვილებით ვერც იტყვი, მართლა შუქებია თუ გამოსახულების ხარვეზები.
მოტიტვლებულ ადგილს ვშორდებით. ორბიტაზე საპირისპირო მიმართულებით შევდივართ, დასავლეთისკენ მივემართებით. ატმოსფეროში შესვლისას პლანეტას უნდა შემოვუფრინოთ მეორე მხრიდან და მერე დავეშვათ.
— მანდვე ვეშვებით? — ვეკითხები.
— სხვა ადგილი არაფრით სჯობია, — ამბობს დედაჩემი. — თუ ვერ გადარჩნენ, მაშინ პირველ რიგში მათს შეცდომებზე უნდა ვისწავლოთ.
— ან მათნაირადვე დავიღუპოთ.
— უკეთესი ტექნიკა გვაქვს, — ამბობს დედაჩემი. — და, რამდენადაც ვიცით, იმასაც არ იყენებდნენ, რაც ჰქონდათ, და შეიძლება სწორედ მაგიტომაც არ გამოუვიდათ არაფერი.
შემომხედა.
— ჩვენ ეგ არ გვემუქრება.
იმედი გაქვს, რომ არ გვემუქრება — გავიფიქრე.
პლანეტას წრეს ვარტყამთ და ჩვენ ქვეშ კონტინენტი ნელ-ნელა იცვლის მდებარეობას.
— სრული მზადყოფნა, — ისმის ინტერკომიდან მამაჩემის ხმა.
— მაშინ დრო დავინიშნოთ. იყოს ათი წუთი, — ამბობს დედაჩამი და უკუათვლის ღილაკს აჭერს.
— აბა, როგორც ხართ მანდ? გიხარიათ? — ამბობს მამაჩემის ხმა.
— ზოგს კი, — ამბობს დედაჩემი და წარბშეკვრით მიყურებს.

***

— ისე მიხარია, რომ ჩვენ არ მივდივართ, — თქვა სტეფ ტეილორმა, როცა პირველად ვნახე მას მერე, რაც გამოაცხადეს, რომ სადაზვერვო რაზმად მისი მშობლები კი არა, ჩემები აარჩიეს. ეგ გაკვეთილები, სხვათა შორის, ყველაზე მეტად მიყვარდა, ანუ ხელოვნების გაკვეთილები ბრედლისთან „ბეტაზე“. ბრედლი მათემატიკასა და სოფლის მეურნეობასაც გვასწავლიდა და, პრინციპში, მთელი კონვოიდან ყველაზე მეტად ეგ ადამიანი მომწონდა, მიუხედავად იმისა, რომ სტეფ ტეილორის გვერდით მსვამდა, რადგან მეთვალყურე ოჯახებში ჩვენი ასაკის გოგო მეტი არც არავინ იყო.
როგორ გაგვიმართლა, არა?
— რა მოსაწყენი იქნება, — თქვა სტეფმა და თმა თითებზე დაიხვია. — ხუთი თვე იმ პაწაწინა ხომალდზე უნდა იყო და სულ საკუთარ დედ-მამას უყურო.
— იქიდან ვიდეოკავშირი მექნება მეგობრებთან და გაკვეთილებზედაც ჩავერთვები, — ვუთხარი. — თანაც დედაჩემი და მამაჩემი მიყვარს.
ჩაეცინა.
— ხუთი თვის მერე ეგრე აღარ იჭიკჭიკებ.
— სტეფ, მგონი, შენ თვითონ ტრაბახობდი, რომ მამაშენი…
— და მერე, როცა დაეშვებით, იქ უნდა იცხოვრო რაღაც საშიშ ცხოველებთან ერთად და იმაზე იდარდო, საჭმელი ხომ არ გამოგელევათ, თანაც იქ ამინდი დაგხვდება, ვიოლა. ნამდვილი ამინდი.
— სამაგიეროდ, მაგ ყველაფერს ჩვენ პირველები ვნახავთ.
— ვაიმე, რამხელა შეღავათია, — თქვა, — პირველები თუ ნახავთ მაგ ტლაპოს!
თმა კიდევ უფრო მაგრად დაიგრიხა თითზე.
— ან პირველები დაიხოცებით. ეგ უფრო სავარაუდოა.
— სტეფ ტეილორ! — დაიძახა საკლასო ოთახის თავში ბრედლიმ. ყველა დანარჩენმა ბავშვმა, რომლებიც მანამდე თავიანთ ინტერაქციულ სახატავ პლანშეტებს მიშტერებოდნენ, უცებ თავი წამოწია.
— ვმუშაობ, — თქვა სტეფმა და პლანშეტს ხელი გადაუსვა.
— მართლა? — ჰკითხა ბრედლიმ. — მაშინ იქნებ აქეთ გამოხვიდე და დანარჩენებს გვიჩვენო, რაზე მუშაობ.
სტეფმა კოპები შეკრა, მაგრად შეკრა. მეცნო ეგ სახე: ეს ნიშნავდა, რომ ბოღმის საბაბთა თავის გრძელ, უგრძეს სიას იმწამს კიდევ ერთი მიამატა. ძალიან ნელა წამოდგა.
— ცამეტი წლის რომ გახდები, — ჩამჩურჩულა, — შენს დაბადების დღეზე სულ მარტო იჯდები.
და მისი კმაყოფილი სახიდან მივხვდი, რომ ზუსტად ისეთი რეაქცია მქონდა მის სიტყვებზე, როგორსაც ელოდა.

***

— ორბიტაზე შესვლამდე 120 წამი დარჩა, — ამბობს დედაჩემი.
— მზად ვარ, — ამბობს მამაჩემი ინტერკომიდან და მესმის, როგორ სხვანაირად აგუგუნდა ძრავები, რაც ნიშნავს, რომ სულ მალე კოსმოსის წყვდიადიდან ვარდნას შევწყვეტთ და პლანეტის ატმოსფეროში დავიწყებთ გზის გაკვლევას.
— აქაც მზად ვართ, — ვამბობ და ვხსნი ეკრანებს, რომლებიც ჯერჯერობით არც მჭირდება, სანამ მიწას არ მივუახლოვდებით და დასაფრენად გამოსადეგ რამე ველობს არ ვიპოვი. ველობს, რომელზედაც — თუ ჩემს საქმეში გამოვდექი — შეიძლება მართლაც გავაშენოთ ჩვენი პირველი ქალაქი.
— 90 წამი, — ამბობს დედაჩემი.
— ძრავები იხსნება, — ისმის მამაჩემის ხმა და გუგუნმა ისევ იცვალა ტონი. — საწვავის ჟანგვა დაიწყო.
— ღვედი შეიკარი, — მეუბნება დედა.
— შევიკარი უკვე, — ვეუბნები და სკამს ისე ვატრიალებ, რომ ვერ დაინახოს, როგორ ვიკრავ.
— 60 წამი, — ამბობს დედაჩემი.
— სულ ერთი წუთიც და ჩავედით! — ყვირის მამაჩემი ინტერკომში.
დედაჩემი იცინის. მე არა.
— კარგი რა, ვიოლა, — მეუბნება. — მგონი, მართლა ამაღელვებელი მომენტია.
ერთ-ერთ ეკრანს ამოწმებს, თითებით რაღაცას კრეფს და მერე ამბობს:
— 30 წამი.
— იმ ხომალდზედაც ძალიან კარგად ვგრძნობდი თავს, — ვამბობ, ჩუმად, მაგრამ ისე სერიოზულად, რომ დედაჩემმა გამომხედა. — მაგ მიწაზე ცხოვრება არ მინდა.
დედაჩემს სახე მოეღუშა.
— 15 წამი.
— საწვავი მზადაა! — ამბობს მამაჩემი. — აბა დაიწყო ატმო-სერფინგი!
— ათი, — ამბობს დედაჩემი და თვალს არ მაშორებს. — ცხრა.
და ზუსტად ამ დროს ძალიან, ძალიან ცუდი რამ ხდება.

***

— კი, მაგრამ მთელი ერთი წელი, — ვუთხარი ბრედლის ერთ-ერთი სემინარის დროს გამგზავრებამდე ერთი თვით ადრე, — ერთი წელი ვერც მეგობრებს ვნახავ, ვერც გაკვეთილებს დავესწრები…
— და რომ დარჩე, — მითხრა, — მაშინ ერთი წელი მშობლებს ვერ ნახავ.
ცარიელ საკლასო ოთახს გადავხედე. ჩვეულებრივ, დანარჩენი მეთვალყურე ოჯახების შვილებით იყო სავსე. ბავშვები გაკვეთილებს სწავლობდნენ, მეგობრებს ესაუბრებოდნენ. მაგრამ დღეს აქ მარტო მე და ბრედლი ვისხედით და ჩვენი გამგზავრებისთვის აუცილებელ რაღაც სამეცნიერო-ტექნიკურ დეტალებს ვიმეორებდით. ხვალ „გამადან“ ქალბატონი სიმონე მოვა — რომელიც, მგონი, ბრედლის მოსწონს — და საგანგებო სიტუაციებში გადარჩენის უნარ-ჩვევებს მასწავლის, ვინიცობაა რამე მოხდეს. ხვალ მე და სიმონეც ამ ოთახში აი ასე, მარტონი, ყველასგან განცალკევებით ვისხდებით.
— მაინც არ მესმის, რატომ ჩვენ? — ვამბობ.
— იმიტომ რომ ამ საქმისთვის საუკეთესო ხალხი ხართ, — მიპასუხა ბრედლიმ. — დედაშენი, შეიძლება ითქვას, ჩვენი საუკეთესო პილოტია, მამაშენი კი — უაღრესად გამოცდილი ინჟინერი…
— და მე? ეგენი თუ თავის საქმეს კარგად აკეთებენ, ჩემი რა ბრალია?
გაეღიმა.
— არც შენ ხარ უბრალო გოგონა. მათემატიკაში საუკეთესო ნიშნები გაქვს. უმცროსებთან მუსიკის სემინარებზე ყველაზე საყვარელ მასწავლებლად შენ დაგასახელეს…
— და მაგის გამო უნდა დამსაჯონ და ერთი წლით ყველა ჩემს ნაცნობს დამაშორონ?
შემომხედა, მერე სასწავლო პლანშეტზე ისე სწრაფად აკრიფა რაღაც, რომ ვერც მივხვდი, რას შვრებოდა.
— ამის სახელი მითხარი, — მომმართა პედაგოგიური ტონით და მეც ეგრევე ვუპასუხე.
— მყარი ფიქალია, — ვუთხარი, როცა მის მიერ არჩეულ ლანდშაფტის სიმულაციას დავხედე. — კარგი დრენაჟია, მაგრამ მშრალია. სულ მცირე ხუთრვაწლიანი ირიგაციაა საჭირო, სანამ მოსავალს აიღებ.
— და ეს? — ისევ რაღაც აკრიფა.
— ზომიერი სარტყლის ტყე. მცირედი გამოხშირვაა საჭირო, პოტენციურად გამოდგება საძოვრად, მაგრამ გარემოს დაცვის მხრივ პრობლემური ლანდშაფტია.
— ეს?
— ნახევრად უდაბნო. მხოლოდ ნატურალური მეურნეობა. ბრედლი…
— ვიოლა, კარგი უნარები გაქვს. საზრიანი, გამჭრიახი გოგონა ხარ და, ასაკის მიუხედავად, მისიას ნამდვილად გამოადგები.
პასუხი არ გავეცი, რადგან ვიგრძენი, რომ რაღაც სულელური მიზეზით თვალები ამიწყლიანდა.
— მაინც რის გეშინია, იქნებ მითხრა? — მკითხა ბრედლიმ ისეთი ალერსიანი ხმით, რომ მის თაფლისფერ თვალებს, მის შავგვრემან სახეზე მოფენილ კეთილ ღიმილს, საფეთქლებზე ოდნავ შეჭაღარავებულ კულულებს ავხედე და სითბოს მეტი ვერაფერი დავინახე.
— ყველა სულ იმედზე ლაპარაკობს, — ვუთხარი და ნერწყვი ჩავყლაპე.
ბრედლის ხმა აუტანლად ნაზი იყო.
— ვიოლა…
— არ მეშინია, — მოვიტყუე და ისევ ჩავყლაპე ნერწყვი. — უბრალოდ, ჩემს დაბადების დღეს გამოვტოვებ და მეხუთე კლასში გადასვლის ცერემონიასაც…
— კი, მაგრამ ისეთ რამეს ნახავ, რაც სხვას არავის უნახავს. კარგი რა! სანამ იქ დანარჩენები ჩააღწევენ, შენ უკვე ექსპერტი იქნები, ადამიანი, რომელსაც ყველა ჭკუას ეკითხება.
გულხელდაკრეფილი დავჯექი.
— იფიქრებენ, თავში აუვარდაო.
— ახლაც მაგას ფიქრობენ, — მითხრა, მაგრამ გაეღიმა.
არ მინდოდა გაღიმება.
მაგრამ მეც გავუღიმე. ცოტათი.

***

ხომალდის ძირში რაღაც დაბრახუნდა, როგორც კი ატმოსფეროს პირველ ტურბულენტურ ზონაში შევედით.
მე და დედაჩამმა ეგრევე ერთმანეთს შევხედეთ. ეს არ იყო ნორმალური ბრახუნი.
— რა ხდება მანდ? — ამბობს დედაჩემი.
— მგონი… — ისმის მამაჩემის ხმა…
და უცებ ინტერკომში საზარელი გრუხუნი და მამაჩემის შეშფოთებული წამოყვირება ისმის…
— ტომას! — ყვირის დედაჩემი.
— შეხედე! — ვყვირი მეც და ერთი მეორის მიყოლებით აციმციმებულ ეკრანებზე მივუთითებ.
სამანქანო განყოფილება ცეცხლით ივსება და გასასვლელები ირაზება, რომ ხანძარი არ გავრცელდეს.
მამაჩემი შიგნით დარჩა.
— მამა! — ვკივი…
ყველაფერი წამში იცვლება.
დედაჩემი გაშმაგებით აჭერს რაღაც ღილაკებს, რომ ძრავის სარქველები გახსნას და ცეცხლი რამენაირად ჩააქროს…
— არ რეაგირებს! — იძახის დედაჩემი. — ტომას, გესმის ჩემი?
— რა ხდება? — ვყვირი, იმიტომ რომ ატმოსფეროს ღრიალი იმაზე ბევრად უფრო მძლავრია, ვიდრე ჩვენს სიმულაციებში იყო.
— ასეთი სქელიც არ უნდა ყოფილიყო, — მიყვირის დედაჩემი, ანუ ატმოსფეროს გულისხმობს, და უცებ გული შემიღონდა, რომ წარმოვიდგინე, ალბათ, პირველ ახალმოსახლეებსაც იგივე დაემართათ-მეთქი. ალბათ, ზედაპირამდე ვერც ჩააღწიეს.
— ქვევით ჩავდივარ, მამა უნდა მოვძებნო, — ვამბობ, ღვედს ვიხსნი და ვდგები…
მაგრამ უცებ ისევ ბრახუნი ისმის და ხომალდი გვერდზე გადაწვა. წავიქეცი, მაგრამ სკამს თითებით ჩევებღაუჭე. დედაჩემმა მართვის საჭეს ორივე ხელი ჩასჭიდა და ხომალდი რაღაცნაირად გაასწორა.
— ვიოლა, დასაფრენი მოედანი უნდა გვიპოვო! ახლავე!
— კი, მაგრამ მამა…
— მაღლა ვეღარ ავიყვან ხომალდს, ასე რომ, უნდა დავეშვათ! ახლავე, ვიოლა!
ვჯდები, ღვედს ვიკრავ, ხელები მიკანკალებს.
— მდინარესთან რომ მოშიშვლებული ზოლი იყო, ის მომიძებნე! — მეუბნება.
— პლანეტის მეორე მხარესაა, — ვამბობ, მაგრამ ხომალდი ისე ცახცახებს, აშკარად იმაზე ბევრად უფრო სწრაფად მივქრით ატმოსფეროში, ვიდრე წესით უნდა მივქროდეთ.
— მომიძებნე! — ყვირის დედაჩემი. — იქნებ იქ ხალხია…
სახეზე ვატყობ, როგორ ღელავს მამაჩემზე, მაგრამ თუ ახლა მის ძებნას ხომალდის დროულად დასმა ურჩევნია, ესე იგი, საქმე იმაზე უარესად ყოფილა, ვიდრე მეგონა…

***

— მომენატრები, — მითხრა სტეფ ტეილორმა გამოსამშვიდობებელ წვეულებაზე ყალბი, უშნოდ დაწვრილებული ხმით.
მეთვალყურე ოჯახები „დელტის“ საკონფერენციო დარბაზში შეკრებილიყვნენ. რატომაც არა: გამოსამშვიდობებელი წვეულება დათრობის კარგი საბაბია. სტეფმა გულში ჩამიკრა და თან ისე დადგა, რომ გარშემო ყველას დაენახა მისი სახე, დაენახა, იგი როგორ დარდობს, რომ ერთი წლით მშორდება. მერე ხელი გამიშვა და გამაყრუებელი ბღავილით ჩაეკონა დედამისს.
ბრედლი მხიარული გამომეტყველებით მომიახლოვდა.
— დარწმუნებული ვარ, სტეფი თავის დარდს ჩემზე უკეთ გაუმკლავდება, — მითხრა და ქაღალდში გახვეული საჩუქარი გამომიწოდა. — სანამ არ ჩახვალთ, არ გახსნა.
— სანამ არ ჩავალთ? — ვთქვი. — იქამდე კიდევ ხუთი თვეა.
გამიღიმა და ხმას დაუწია:
— ხომ იცი, ცხოველებისგან რით განვსხვავდებით, ვიოლა?
კოპები შევკარი: ისევ ჭკუას მასწავლიან-მეთქი.
— საჩუქრის გახსნამდე მოთმენის უნარით?
გაეცინა.
— ცეცხლის დანთების უნარით. თავის დროზე ცეცხლმა გაგვინათა სიბნელე, გაგვათბო სიცივეში და საკვებიც მოგვამზადებინა. — „დელტას“ ძრავების მიმართულებით გაიშვირა ხელი. — საბოლოო ჯამში, სწორედ ცეცხლმა შეგვაძლებინა კოსმოსში მოგზაურობა და ახალ მსოფლიოში ახალი ცხოვრების დაწყება.
საჩუქარს დავხედე.
— გეშინია, — მითხრა ბრედლიმ. ამჯერად ეს კითხვა არ იყო.
მხრები ავიჩეჩე.
— ცოტა.
დაიხარა და ჩამჩურჩულა.
— მეც მეშინია.
— შენც?
თავი დამიკრა.
— პაპაჩემი კონვოის სულ პირველი მეთვალყურეებიდან ყველაზე გვიან გარდაიცვალა. ის იყო ამ ხომალდებზე მცხოვრები უკანასკნელი ადამიანი, რომელმაც, აქაური ჰაერის გარდა, ნამდვილი პლანეტის ჰაერიც ისუნთქა.
ველოდებოდი, მერე რას იტყოდა.
— ჰოდა?
— კარგს ვერაფერს მიყვებოდა, — მითხრა ბრედლიმ. — ძველი მსოფლიო იყო დაბინძურებული, გადაჭედილი ადგილი. საკუთარი შხამით იწამლებოდა. ამიტომ წამოვედით, რომ უკეთესი სახლი გვეპოვა, სადაც ვეცდებოდით მაინც, რომ ისევე არ გაგვენადგურებინა ყველაფერი, როგორც ძველ მსოფლიოში.
— ეს კი ვიცი…
— მაგრამ ჩვენც ყველანი ზუსტად შენნაირად ვართ, ვიოლა. ყველაზე დიდი სივრცე, რაც კი ოდესმე გვინახავს, „გამას“ სატვირთო სექციაა. არ ვიცი, რა სუნი აქვს სუფთა ჰაერს, იმის გარდა, რაც სასწავლო სიმულაციებში გვასწავლეს. ეგ ხომ ნამდვილი ჰაერი არაა. განა შეგვიძლია იმის წარმოდგენა, ნამდვილი ოკეანე როგორია, ვიოლა? რამხელა უნდა იყოს? რა პატარები ვართ მასთან შედარებით?
— ამას რომ მეუბნები, თავი ვითომ უკეთ უნდა ვიგრძნო?
— სხვათა შორის, კი, — გამიღიმა და ჩემს საჩუქარზე დააკაკუნა, — იმიტომ რომ ახლა ისეთი რაღაც გაქვს, რაც სიბნელეს გაგინათებს.
პატარა შეკვრა იყო, მაგრამ მძიმე, სოლიდური.
— მაგრამ არ უნდა გავხსნა, „სანამ არ ჩავალ“.
— მე ხომ ვერ გავიგებ? — თქვა მან. — უბრალოდ, უნდა გენდო.
ავხედე.
— მოვიცდი, — ვუთხარი. — გპირდები.
— ვიოლას დაბადების დღეც უჩემოდ ჩაივლის! — ბღაოდა სტეფ ტეილორი და ისეთი მზერა მტყორცნა, რომ თვალებში გლოვა ნამდვილად ვერ შევატყვე.
— თორმეტ თვეში შევხვდებით, ვიოლა, — მითხრა ბრედლიმ. — და რომ ჩამოვალ, დამპირდი, რომ პირველს მე მომიყვები, როგორია ღამე კოცონთან ჯდომა.

***

გეგონება, ჩვენი ხომალდი ნებისმიერ წამს შეიძლება ნაკუწებად დაიშალოსო. ატმოსფეროში გრუხუნით მივქრით და დედაჩემი ძლივს ახერხებს კურსის შენარჩუნებას.
დროდადრო მამაჩემს ეძახის, მაგრამ პასუხის გამცემი არავინაა.
— ვიოლა, სად ვართ? — ყვირის და საჭეს ეჯაჯგურება.
— შემოვუფრინეთ! — ვცდილობ ყვირილით ყველაფერი დანარჩენი გადავფარო. — ოღონდ ძალიან სწრაფად მივფრინავთ. შეიძლება, იმ ადგილს გავცდეთ.
— ვეცდები, რამენაირად დავეშვა. სკანერებზე ხედავ რამეს? მდინარესთან იმ ადგილს თუ გადავუფრინეთ, იმის იქით რამე ჩანს?
ჩემს ეკრანებს ვაჭერ, მაგრამ ისინიც ისევე დახტის, როგორც მთელი დანარჩენი ხომალდი. ძრავები ისევ წინ მიგვაქანებს, ანუ შეიძლება ითქვას, პირდაპირ პლანეტაზე ვეცემით და ვერანაირად ვერ შევანელებთ სვლას. ამწუთას უზარმაზრი ოკეანის თავზე ვართ და დედაჩემი აშკარად ღელავს, რომ შეიძლება პირდაპირ შიგ ჩავეშვათ…
მაგრამ ეკრანებზე ისევ კონტინენტი გამოჩნდა, კუპრივით შავია, მაგრამ ნამეტანი სწრაფად ვუახლოვდებით, აი უკვე მის თავზე მივფირნავთ და ჩვენ ქვეშ მიწა მოჩანს.
— ახლოს ვართ? — ყვირის დედაჩემი.
— დაიცა! — რუკას ჩავხედე. — სამხრეთით ვართ! დაახლოებით 15 კილომეტრის მანძილზე!
საჭეს ებღაუჭება, ცდილობს ცოტა ჩრდილოეთით გადაუხვიოს.
— ჯანდაბა!
ხომალდი დაგვერდდა, მართვის პულტს იდაყვი ვკარი და ერთი წამით რუკები გაქრა.
— დე, — ვეძახი და ხმაზე მღელვარება და შიში მეტყობა. ვცდილობ, ეკრანზე რუკები ისევ გამოვიტანო.
— ვიცი, ჩემო სიხარულო, — მეუბნება და საჭეს ეჭიდავება.
— და მამა?
არაფერს ამბობს, მაგრამ ყველაფერი სახეზე აწერია.
— დასაფრენი ადგილი უნდა ვიპოვოთ, ვიოლა! და მერე ყველაფერს ვიზამთ მის გადასართენად!
ჩემს რუკებს მივუბრუნდი.
— რაღაც პრერიას ჰგავს, — ვამბობ, — მაგრამ, ალბათ, მაგას გავცდებით.
სკანერებს ისევ დავაჭირე.
— ჭაობი! — წამოვიძახე.
დედაჩემი ისევ ჩრდილოეთით ექაჩება ხომალდს, იმ მდინარისკენ, თავიდან რომ დავინახეთ და რომელიც აშკარად ჭაობს უერთდება.
— საკმარისად დავეშვებით? — მიყვირის დედაჩემი.
რამდენჯერმე კიდევ ვაჭერ ეკრანებს და დაშვების რკალის პროექციას ვაკვირდები.
— შორსაც არ ვიქნებით.
ხომალდი ძლიერ შეინჯღრა.
და მერე უჩვეულო სიჩუმე ჩამოწმა.
— ძრავები დავკარგეთ, — ამბობს დედაჩემი. — სარქველები არც გახსნილა და ცეცხლი ჩაქრა.
მომიბრუნდა.
— ანუ ახლა ვპლანირებთ. ფრენის ტრაექტორია გამომითვალე და გამაგრდი.
სასწრაფოდ ვაჭერ კიდევ რამდენიმე ეკრანს და ვცდილობ, დაშვების რკალი რბილ ტალახიან ჭაობს დავუმიზნო — ყოველ შემთხვევაში ამის იმედი მაქვს.
დედაჩემი მაგრად ექაჩება საჭეს და თავის ეკრანზე ჩემ მიერ გამოთვლილ ტრაექტორიას მიჰყვება. ილუმინატორებიდან უკვე ძალიან მკაფიოდ ვხედავ მიწას. ხის კენწეროებს სულ უფრო და უფრო ვუახლოვდებით.
— დე, — ვამბობ და ვხედავ, როგორ ვეშვებით ციდან.
— გამაგრდი! — მეუბნება დედაჩემი.
— დე!
და ვეცემით.

***

— გილოცავთ დაბადების დღეს! — დაიყვირეს, სასაუზმოდ რომ გამოვედი. ეს იყო, ალბათ, ყველაზე ნაკლებად მოულოდნელი სიურპრიზი, რაც კი ოდესმე სამყაროში ვინმესთვის მოუწყვიათ.
— დიდი მადლობა, — ჩავიბურტყუნე.
კონვოის ხომალდიდან სამი თვის წინ გამოვფრინდით და, რადგან ძალიან სწრაფად ვშორდებოდით, მყისვე მიეფარა თვალს. ახალ პლანეტამდე კიდევ რვა კვირა უნდა გვეფრინა. რვა გრძელი კვირა პატარა ხომალდზე, რომელშიც უკვე ცოტა სუნიც დადგა, მიუხედავად იმისა, რომ ჰაერი მუდმივად იფილტრებოდა.
— საჩუქრები! — თქვა მამაჩემმა და მაგიდაზე დაწყობილი შეფუთული ყუთებისგან გაიშვირა ხელი.
— ვიოლა, იქნებ გეცადა მაინც და ცოტა უფრო კმაყოფილი სახე მიგეღო, — მითხრა დედამ.
— დიდი მადლობა, — გავიმეორე, ამჯერად უფრო ხმამაღლა. პირველი საჩუქარი გავხსენი, ახალი სალაშქრო ჩექმები აღმოჩნდა, იმ ფერის, მე რომ სულ არ მინდოდა, მაგრამ მაინც მადლიერების გამომხატველი ხმები გამოვეცი.
მეორე საჩუქარი გავხსენი.
— დურბინდია, — თქვა მამაჩემმა, რომ ამოვიღე. — დედაშენმა „ალფას“ ინჟინერ ედის მისცა ახალი ფუნქციების დასამატებლად, სანამ წამოვიდოდით. ისეთები შეუძლია, ჭკუიდან შეიშლები. ღამით ხედვა, ზუმი…
დურბინდში გავიხედე და მამაჩემის მარცხენა თვალის გიგანტური ვერსია დავინახე.
— ვა, იღემება, — თქვა მამაჩემმა და დურბინდის ოკულარები მისმა გიგანტურმა ღიმილმა აავსო.
— სულაც არა, — ვთქვი.
დედაჩემი ოთახიდან გავიდა და ხელში ჩემი საყვარელი საუზმით დაბრუნდა: მთელი დასტა ბლინები ეჭირა, ამჯერად ცამეტი აციმციმებული მოძრაობის სენსორიანი ოპტიკურ-ბოჭკოვანი სანთლით დამშვენებული. სიმღერა მიმღერეს და მერე, ბოლოს და ბოლოს, ხელის მეოთხე გადატარებაზე ყველა სანთელი ჩავაქრე.
— რა ისურვე? — მკითხა მამამ.
— თუ ვიტყვი, არ ამისრულდება, — ვუპასუხე.
— იმედია, უკან დაბრუნება არ გისურვია, იმიტომ რომ ეგ არ მოხდება, — თქვა დედაჩემმა.
— იმედი! — თქვა მამაჩემმა, ისე ხმამაღლა, რომ თავისი ნაძალადევი ხალისით დედაჩემის სიტყვები გადაფარა. — აი რა უნდა ვინატროთ ყველამ. იმედი!
ისევ ეგ სიტყვა… სახე მომეღუშა.
— ესეც გამოვიტანეთ, — თქვა მამამ და ბრედლის ჯერ კიდევ შეფუთულ საჩუქარს თითი დაადო. — თუ ბარემ მოგინდებოდა მაგის გახსნაც.
ჩემი მშობლების სახეებს დავაკვირდი. მამაჩემს ბედნიერებისგან უბრწყინავდა, დედაჩემი ჩემი წუწუნით დაიღალა, მაგრამ ცდილობდა, რომ მაინც კარგი დაბადების დღე მოეწყო ჩემთვის. და რაღაც მომენტში ისიც დავინახე, რომ ჩემზე ღელავენ.
ღელავენ, რადგან ჩემში იმედის ნაპერწკალსაც ვერ ამჩნევენ.
ბრედლის საჩუქარს დავხედე. „ის, რაც სიბნელეს გაგინათებს“, მაშინ ასე მითხრა.
— იქ რომ ჩახვალთ, მაშინ გახსენიო, — ვთქვი. — მოვიცდი.

***

ხომალდი გამაყრუებელი გრიალით ეცემა. ჯერ ხეებს ლეწავს და ნაკუწებად აქცევს, მერე კი მიწაზე ისე მძლავრად ენარცხება, რომ მართვის პულტს თავს ვარტყამ, საშინელმა ტკივილმა დამიარა, მაგრამ გონებას არ ვკარგავ, მესმის, როგორ იწყებს ხომალდი დაშლას, როგორ ჭრის ჭაობში გრძელ თხრილს და მესმის ამ დროს ყოველი დარტყმა, ყოველი დატკაცუნება, ღრჭიალი, ვგრძნობ, როგორ ამობრუნდა ხომალდი, ისევ და ისევ, რაც ნიშნავს, რომ ფრთები მოსძვრა, და კაბინაში ყველაფერი ჭერზე ეცემა და მერე ისევ ვარდება და მერე კაბინა მართლა გადაიხსნა და ჭაობიდან წყალი ასხამს, მაგრამ ისევ მივგორავთ…
შენელდა…
გორვა შენელდა…
ლითონი აუტანლად ღრჭიალებს, ერთხელაც ამოვბრუნდით და ძირითადი განათება ქრება, მაგრამ მაშინვე აციმციმდა სათადარიგო ნათურები…
გორვა კიდევ უფრო შენელდა…
შენელდა…
და გაჩერდა.
ჯერ კიდევ ვსუნთქავ. თავბრუ მესხმის, თავი მტკივა და თითქმის თავდაყირა ვკიდივარ ჩემი სავარძლის ღვედზე.
მაგრამ ვსუნთქავ.
— დე? — ვამბობ და გარშემო ვიყურები. — დე?
— ვიოლა, — მესმის.
— დე? — იქით მივტრიალდი, სადაც დედაჩემის სავარძელი უნდა იყოს…
მაგრამ იქ არაა…
ცოტაც გადავიხარე…
აი, ვხედავ, ჭერზე წევს, სავარძელი იატაკიდან აგლეჯილა…
და თან ისე წევს…
ისე წევს იქ, თითქოს დამტვრეული…
— ვიოლა? — მეძახის ისევ.
და ისე ამბობს ამას, რომ გული მიკვდება.
არა, გავიფიქრე. არა.
ვცდილობ, რამენაირად ამოვძვრე ამ სავარძლიდან და დედაჩემამდე მივაღწიო.

***

— ხვალ დიდი დღეა, კაპიტანო, — თქვა მამაჩემმა, როცა სამანქანო განყოფილებაში შემოვიდა. თბოგადამტანის მილაკებს ვცვლიდი: ეს იყო ერთ-ერთი იმ მილიონობით საქმიდან, რომლებიც ბოლო ხუთი თვის განმავლობაში მომიჩინეს. — ბოლოს და ბოლოს, ორბიტაზე შევალთ.
ბოლო მილაკი ჩავსვი ბუდეში.
— დიდებული ამბავია.
ცოტა ხანი არაფერს ამბობდა.
— ვიცი, რომ შენთვის ეს ადვილი არ იყო, ვიოლა.
— და რას ცვლის ეგ? — ვთქვი. — ჩემი აზრი მაინც არავის უკითხავს.
მომიახლოვდა.
— კარგი, მართლა რის გეშინია, ვიოლა? — მკითხა. არადა, ბრედლიმაც ხომ ზუსტად იგივე კითხვა დამისვა… შევხედე. — იმის, რაც შეიძლება იქ დაგვხვდეს? თუ უბრალოდ ცვლილება გაფრთხობს?
მძიმედ ამოვიოხრე.
— არავის არასოდეს მოსვლია აზრად, რომ შეიძლება სულაც ვერ ავიტანოთ პლანეტაზე ცხოვრება. ხომ შეიძლება, ცა მეტისმეტად დიდი აღმოჩნდეს? ან იქნებ ჰაერი ყარს? ან რომ მოგვშივდეს?
— და იქნებ ჰაერს თაფლის გემო აქვს? იქნებ იმდენი საჭმელია, რომ ყველანი გავსუქდებით? იქნებ ცა ისეთი ლამაზია, რომ სულ იმას მივაშტერდებით და საქმეს ვერ მივხედავთ?
შევტრიალდი და თბოგადამტანის მილაკების ყუთი დავხურე.
— და ეგრე რომ არ იყოს?
— და რომ იყოს?
— და რომ არ იყოს?
— და რომ იყოს?
— ასე არაფერი გამოვა.
— ნუთუ ისე ვერ აღგზარდეთ, რომ შენთვის იმედი ჩაგვესახა? — თქვა მამაჩემმა. — შენი დიდი ბებია ხომ ზუსტად მაგიტომ დათანხმდა ამ ხომალდის მეთვალყურეობაზე, რომ ოდესმე შენ გეცხოვრა უკეთესი ცხოვრებით? მას ჰქონდა იმედი. დედაშენი და მეც იმედით ვცოცხლობთ.
ისე ახლოს იყო, რომ ჩახუტება შემეძლო. თუ მოვინდომებდი.
— რატომ არ შეგიძლია ეს იმედი გაიზიარო?
ისეთი მზრუნველი, ისეთი შეწუხებული თვალებით მიყურებდა. როგორ უნდა მეთქვა? როგორ უნდა მეთქვა, რომ მაგ სიტყვის გაგონებაც კი აღარ შემეძლო?
იმედი. კონვოის ხომელდებზე სულ მაგას ახსენებდნენ, განსაკუთრებით მას მერე, რაც დანიშნულების ადგილს მივუახლოვდით. იმედი, იმედი, იმედი.
მაგალითად, „იმედი მაქვს, კარგი ამინდი დაგვხვდება.“ თანაც ამას ამბობდა ხალხი, რომელსაც ამინდზე საერთოდ არავითარი წარმოდგენა არ ჰქონდა, სასწავლო სიმულაციებს თუ არ ჩავთვლით.
ან „იმედია, საინტერესო ველური ბუნება დაგვხვდება“. არადა, მაგ ხალხს „დელტაზე“ მცხოვრები ორი კატის, სკამპუსისა და ბამპუსის, მეტი ცხოველი არც უნახავს. ცხვრისა და ძროხის 10000 გაყინული ემბრიონი არ ითვლება.
ანდა „იმედია, ადგილობრივები მეგობრულად მიგვიღებენ“. ამას ყოველთვის სიცილით ამბობენ ხოლმე, რადგან იქ სავარაუდოდ არანაირი მკვიდრი მოსახლეობა არ დაგვხვდება — ყოველ შემთხვევაში კოსმოსური ზონდები მსგავსს არაფერს გვიჩვენებს.
ყველას რაღაცის იმედი ჰქონდა, სულ მომავალ ახლებურ ცხოვრებასა და თავიანთ იმედებზე საუბრობდნენ. სუფთა ჰაერზე, თუმცა ზუსტად არც ვიცით, ეგ რა არის. ნამდვილ გრავიტაციაზე, რომელიც წესით უნდა განსხვავდებოდეს ხელოვნურისგან, სულ რომ გამოდის მწყობრიდან (თუმცა თხუთმეტი წლის ზევით არავინ აღიარებს, რომ ეს პრინციპში ძალიანაც სახალისოა ხოლმე). იმ გაშლილ სივრცეებზე, რომლებსაც დავეუფლებით, იმ ახალ ხალხზე, რომელსაც იქ შევხვდებით, მაგრამ საერთოდ ავიწყდებათ, პირველ ახალმოსახლეებს რაც მოუვიდათ, და სრულებით დარწმუნებულები არიან, რომ მათზე ბევრად უკეთ ვართ აღჭურვილი და ცუდი არაფერი შეგვემთხვევა.
და ამდენი იმედიანი ნატვრის მერე მე მხვდა წილად, რომ გამეხედა წყვდიადში და პირველს დამენახა იგი, პირველი მივსალმებოდი მას და პირველს გამერკვია, თუ სინამდვილეში როგორ გამოიყურება ჩვენი იმედი.
და იქნებ?
— კი, იმედი საშიშია. ეგაა მიზეზი? — მკითხა მამამ.
გაოგნებულმა შევხედე.
— შენც ეგრე ფიქრობ?
ალერსიანად გამიღიმა.
— იმედი შემზარავია, ვიოლა, — თქვა. — ამას არავინ აღიარებს, მაგრამ ასეა.
თვალები ისევ ამიწყლიანდა.
— აბა როგორ იტან მაშინ ამას? ამაზე ფიქრს როგორ უძლებ? ისეთი საშიშია, გეგონება აუცილებლად დაისჯები იმის გაფიქრებისთვისაც კი, რომ მაგ იმედს იმსახურებდი.
ოდნავ შემეხო მკლავზე.
— ვიოლა, იმიტომ ვუძლებ, რომ მის გარეშე ცხოვრება ბევრად უფრო შემზარავი იქნებოდა.
ცრემლები შევიკავე.
— ანუ მეუბნები, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში მთელი ცხოვრება რაღაცის უნდა მეშინოდეს?
გაეცინა და ხელები გაშალა.
— აი, ძლივს არ გაიღიმე! — მითხრა.
ჩამეხუტა.
არ დავუშალე.
მაგრამ გულში ისევ შიში მქონდა, მაგრამ არ ვიცოდი, რის. იმედის შიში თუ უიმედობის.

***

თავდაყირა რომ კიდიხარ, ძალიან ძნელი ყოფილა ღვედის გახსნა. როცა, ბოლოს და ბოლოს, გამოვთავისუფლდი, სავარძლიდან ჩამოვვარდი და კაბინის კედელზე ჩავსრიალდი.
— დე! — მივვარდი დედაჩემთან.
პირქვე წევს ამოტრიალებულ ჭერზე და ფეხები ისე აქვს დაგრეხილი, რომ ვერ ვუყურებ, არ შემიძლია…
— ვიოლა, — გამცა ხმა.
— აქ ვარ, დე.
ზედ რაც დაეყარა, ვცდილობ, მოვაშორო, მთელი ეს საქაღალდეები, პლანშეტები, ყველაფერი, რაც ადგილზე დამაგრებული არ იყო და ამდენ ტრიალში სულ დაილეწა…
ლითონის დიდი ფირფიტა ავაცალე ზურგიდან…
და ვხედავ…
პილოტის სავარძელი იატაკიდან აიგლიჯა, უკანა პანელი ასძვრა და საზურგის დაგრეხილი ლითონის შიგთავსი…
…პირდაპირ დედაჩემს ხერხემალში ჩასობია.
— დე, — ვამბობ, ხმა დამეძაბა, ვცდილობ, საზურგე მოვაშორო…
მაგრამ რომ ვეხები, დედაჩემი ყვირის, ისე ყვირის, გეგონება მეც იქვე არ ვიყო…
ვჩერდები.
— ვიოლა, — თქვა ერთხელაც დაწვრილებული, სუსტი ხმით. სუნთქვა ეკვრის. — შენ ხარ?
— აქ ვარ, დე, — ვამბობ, გვერდით მივუწექი, რომ დამინახოს. ლოყაზე შუშის ნატეხი ადევს, ისიც გვერდზე მოვისროლე და დავინახე მისი გაშმაგებული თვალი…
— ჩემო სიხარულო, — ამბობს.
— დე, — ვამბობ, თან ვტირი, შუშის ნატეხებს ვაცლი. — მითხარი, რა ვქნა, დე.
— სიხარულო, ხომ არ დაშავდი? — მეკითხება. დაწვრილებული ხმა ისე უთრთის, თითქოს მართლა ვერ სუნთქავსო.
— არ ვიცი. დე, შეგიძლია მოძრაობა?
მხარქვეშ ხელი ამოვდე, რომ წამოვაყენო, მაგრამ ისევ ყვირის, მეც ვყვირი და ისევ ისე ვაწვენ, როგორ იწვა, მუცელზე, კაბინის სახურავზე, ზურგში ჩასობილი ლითონის საზურგით, თან სისხლიც ისე ნელ-ნელა მოსდის, გეგონება არც არაფერი მომხდარა, გარშემო კი ყველაფერი დამტვრეულია, დამტვრეული, დამტვრეული.
— მამაშენი, — ძლივს თქვა.
— არ ვიცი, — ვეუბნები. — ხანძარმა…
— მამაშენს უყვარდი, — მეუბნება.
ვჩერდები და ვუყურებ.
— რა?
ვხედავ, როგორ ამოძრავებს ხელს, ცდილობს, ქვევიდან ამოაძვრინოს, მეც ნაზად ჩავკიდე ხელი.
— მეც მიყვარხარ, ვიოლა, — ამბობს.
— დე! ნუ ამბობ მაგას…
— მისმინე, სიხარულო, მომისმინე ახლა.
— დე!
— არა, მისმინე…
ახველებს და ტკივილისგან ისევ ყვირის, მე კი მაგრად ვუჭერ ხელს და ვერც ვამჩნევ, რომ თურმე მასთან ერთად მეც ვყვირი.
ჩერდება, ჰაერს ძლივს ყლაპავს, ამომხედა, ამჯერად უფრო მოიკრიბა ყურადღება, თითქოს ძალიან ცდილობს, თითქოს მთელი თავისი ცხოვრების განმავლობაში ასე ძალიან არასოდეს არაფერი უცდია.
— ისინიც მოვლენ, ვიოლა. მარტო არ დარჩები.
— დე, ნუ ამბობ, გთხოვ…
— გამზადებდნენ ამისთვის, — მეუბნება. — გადარჩები. შენ გადარჩები, ვიოლა ეადე, გესმის ჩემი?
ხმას უმატებს, მაგრამ მესმის, რამხელა ტკივილია მის ხმაში.
— დე, არ მოკვდები…
— ჩემი იმედი აიღე, ვიოლა, — ამბობს. — მამაშენის იმედიც აიღე. გაძლევ, შენი იყოს. ჩემს იმედს შენ გიტოვებ.
— დე, ვერ ვხვდები…
— თქვი, რომ გამომართმევ, სიხარულო. მითხარი.
ვგრძნობ, რომ ვიგუდები, მგონი, ვტირი, ჩემ გარშემო ყველაფერი თითქოს დაშლილი და განცალკევებულია, მე კი დედაჩემის ხელი მიჭირავს დალეწილ კოსმოსურ ხომალში, პლანეტაზე, რომელსაც ცხოვრებაში პირველად ვხედავ, ხომალდის გაბზარული კორპუსიდან ჩანს, რომ შუაღამეა, დედაჩემი კი კვდება, კვდება, მე კი ბოლო თვეები ისე საშინლად ვექცეოდი…
— მითხარი, ვიოლა, — ჩურჩულებს დედაჩემი. — გთხოვ.
— მივიღებ შენს იმედს, — ვეუბნები. — ახლა უკვე ჩემია, კარგი? დე?
მაგრამ არ ვიცი, გაიგონა თუ არა…
იმიტომ რომ ხელს აღარ მიჭერს.

და ზუსტად მაშინ მოხდა რაღაც ისეთი, რამაც მთელი წარსული მომკვეთა, კონვოი და ყველა, ვინც ზედ იყო, სადღაც შორს, წარსულში დატოვა და დავრჩი მარტო მე, აქ და ახლა, ისე სწრაფად, რომ სინამდვილეა თუ არა, ვერც ვხვდები.
მამაჩემი. ავარია. დედაჩემი. არ მჯერა.
გეგონება, ამ ყველაფერს, საკუთარი თავის ჩათვლით, საიდანღაც შორიდან ვუყურებ.
ვუყურებ, როგორ ვდგები დედაჩემის გვერდით.
ვუყურებ, როგორ ველოდები რაღაცას იმ ნამტვრევებში და არ ვიცი, რა ვქნა.
სანამ იმდენი დრო არ გადის, რომ რამე მაინც უნდა მოვიმოქმედო, ჰოდა ვუყურებ, როგორ მივძვრები იქით, სადაც კაბინის კედელი გადაიხსნა და პირველად ცხოვრებაში თვალი შევავლე პლანეტას.
სიბნელეში ვიყურები. სიბნელის მიღმა სიბნელეში. სიბნელეში, რომელიც რაღაცებს მალავს.
რაღაც მომესმა.
ცხოველების ხმებია, ოღონდ თითქმის სიტყვებივით ჩამესმის.
ვხედავ, როგორ შევდივარ ისევ ხომალდში, სიბნელეს ვშორდები და გული გიჟივით მიცემს.
და მერე, მგონი, თვალი დავახამხამე და ვხედავ, როგორ ვექაჩები გატეხილ პანელს სამანქანო განყოფილებისკენ.
კიდევ უფრო შორიდან ვხედავ, როგორ ვიპოვე მამაჩემი, წელს ქვევით საზარლად დამწვარი, შუბლზე საშინელი ჭრილობით, რომელიც დამწვრობის გარეშეც მოკლავდა.
ვუყურებ, როგორ ვითოშები, სანამ ისე არ მცივა, რომ მამაჩემის დატირებასაც კი ვეღარ ვახერხებ.
ერთხელაც ვახამხამებ თვალებს და მერე ვხედავ, ისევ კაბინაში ვარ დედაჩემის გვერდით, ვზივარ და მუხლებზე ხელები მაგრად შემოვიხვიე, სათადარიგო ნათურები კი ციმციმებს და სულ უფრო და უფრო სუსტად ბჟუტავს.
და მერე გარეთ რაღაც ჩიტის ჟღურტულივით ისმის, დანარჩენ ხმებზე უფრო ხმამაღლა, უცნაური ჟღურტული, თითქოს ცოცვა თუ ლოცვა თქვა ვიღაცამ.
და ისევ ვბრუნდები საკუთარ სხეულში.
იმიტომ რომ იქვე მიგდებული რაღაც შევნიშნე.
რაღაც, რაც, ეტყობა, დედაჩემმა ჩემი ოთახიდან კაბინაში გამოიტანა, რაღაც, რაც უნდა მოეცა, როგორც კი დავეშვებოდით, და სადღაც შორს, გულის სიღრმეში ტკივილმა გამკრა.
იქ, ნამტვრევებში, გდია.
ბრედლის საჩუქარი.

ისევ გახვეულია, ამდენი თვის შემდეგ, ჩემი დაბადების დღის შემდეგაც კი. და ყველაფერი ისევ თითქოს წარმოუდგენელია და სიზმარს ჰგავს, ჰოდა, რატომაც არ გავხსნა? თუ დედაჩემსა და მამაჩემს ასე უნდოდათ და, ბოლოს და ბოლოს, პლანეტაზე დავეშვით, ბარემ ამ საჩუქრის გახსნით დავიწყებ ამ პლანეტაზე ახალ ცხოვრებას.
ხელში ვიღებ, დახეულ ქაღალდს ვაცლი და, რომ ვხსნი, ზუსტად მაგ მომენტში საბოლოოდ დაჯდა ბატარეები და სრულ სიბნელეში აღმოვჩნდი.
მაგრამ არა უშავს.
არა უშავს, იმიტომ რომ უკვე დავინახე, შიგ რაც ყოფილა.

ისეთი უკუნი სიბნელეა, რომ ხელის ცეცებით ვძვრები დალეწილი ხომალდიდან, ჯერ კიდევ გაოგნებული და დარეტიანებული. წყვდიადი ისეთ სქელ საბნად მაწევს, გეგონება, მძინავსო. ბრედლის საჩუქარი ხელში მიჭირავს.
პლანეტის ზედაპირზე გადავაბიჯე და დაახლოებით ათსანტიმეტრიან წყალში ჩავყავი ფეხი.
ჭაობია.
რა თქმა უნდა. ჭაობს ვუმიზნებდით.
მივდივარ, ალაგ-ალაგ ტალახში ვეფლობი, მაგრამ მაინც არ ვჩერდები.
მივდივარ, სანამ ცოტა უფრო მყარ ნიადაგამდე არ მივაღწიე, ხომალდიდან ცოტა მოშორებით.
თვალი სიბნელეს მიეჩვია და უკვე ვარჩევ პატარა ველობს, ხეებით გარშემორტყმულს. ჩემს თავზე ცაა, ყველა იმ ვარსკვლავით მოჭედილი, რომლებიც ახლახან გამოვიფრინე.
ცხოველების ხმაც მესმის, მაგრამ თავს დავდებ, ისე ჟღერს, თითქოს მართლა ლაპარაკობენო, ასე რომ, ვიფიქრე, ეტყობა, ისევ შოკში ვარ-მეთქი.
უმეტესად კი უბრალოდ სიბნელეა.
უბრალოდ სიბნელე, რომელსაც ვერ გაექცევი.
ბრედლის საჩუქარიც სწორედ ასეთი შემთხვევებისთვისაა.

შემაღლებული ველობის შუაში მომცრო მშრალი ადგილი ვიპოვე, იდეალური არაა, მაგრამ გამოდგება. საჩუქარი მიწაზე დავდე, ხელების ფათურით გარშემო ერთი-ორი მუჭა ნედლი ფიჩხი და სველი ფოთლები მოვაგროვე და ზედ დავაყარე.
ღილაკს დავაჭირე და განზე გავდექი.
ნამიანი ფიჩხი და ფოთლები ეგრევე აალდა.
და არემარე განათდა.
განათდა ველობი, ლითონის ხომალდიდანაც სინათლე აირეკლა, სინათლე, რომელმაც მეც მომიცვა, მე, ეულად მდგომი ფიგურა.
ცეცხლის ნათელი.
ბრედლიმ კოცონის დასანთები ყუთი მაჩუქა, რომლითაც ცეცხლს პრინციპში ნებისმიერ ადგილას, ნებისმიერ პირობებში, თითქმის ნებისმიერი საწვავით დაანთებ.
ცეცხლს, რომელიც სიბნელეს გაგინათებს.

ცოტა ხანი ასე ვდგავარ და ვაშტერდები, სანამ არ ვიგრძენი, რომ ვკანკალებ, და გასათბობად ცეცხლს უფრო ახლოს მივუჯექი.
გავთბი, მაგრამ დიდხანს ვთბებოდი.
ცოტა ხანი ცეცხლის მეტს ვერაფერს ვხედავ.
მალე მომიწევს იმის გარკვევა, რა სურსათ-სანოვაგე დამრჩა გამოსაკვებად. მალე მომიწევს იმის გარკვევა, იქნებ საკომუნიკაციო აღჭურვილობიდან რამე მაინც გადარჩა, რომ კონვოისთან დაკავშირება შევძლო.
მალე მომიწევს მამაჩემისა და დედაჩემის გვამების…
მაგრამ ეგ ცოტა მერე, ახლა კი…
ახლა კი უბრალოდ აი ამ ცეცხლს ვუყურებ.
პაწაწინა სინათლეს ამხელა წყვდიადში.
სხვა დანარჩენი საჩქარო არაა.
ზუსტად ვერც ვხვდები, დედაჩემი რას მეუბნებოდა, არც ვიცი, შეიძლება კი იმედი ვინმეს გადასცე და ვინმისგან იმედი მიიღო.
მაგრამ ვუთხარი, რომ ვიზამდი მაგას, ვუთხარი, რომ მივიღე.
ვზივარ ახლა ბრედლის ნაჩუქარ ცეცხლთან, ბნელი პლანეტის ზედაპირზე და, ჩემი თუ არა, მათი იმედი ხომ მაინც მაქვს.
ოღონდ იმის იმედი არ მაქვს, რომ ეგ იმედი დიდხანს მეყოფა.
მერე ვხედავ, რომ ჰაერს ოდნავ შუქი მოეფინა, ჩემს თავზე და ჩემ უკან ცა განათდა. მივტრიალდი და ვაკვირდები, როგორ ამოდის ამ პლანეტის მზე, და ვხვდები, რომ დილაა. თურმე დილამდე მივატანე.
თურმე საკმარისი იმედი მქონია, რომ დილამდე მიმეტანებინა.
კარგი, გავიფიქრე.
კარგი.
და ვიწყებ ფიქრს, ახლა რა უნდა ვქნა.